Que paz pretendemos no seu día?

Todos os 30 de xaneiro celébrase nos centros públicos o Día da Paz, unha efeméride que conmemora o aniversario da morte de Mahatma Gandhi, lider pacifista que defendeu a non violencia, e que morreu por iso.

O día da Paz tradúcese na organización, máis ou menos ritual, de actividades nos centros escolares, fanse murais, interprétanse cancións, trabállase certamente na celebración, e introdúcese unha fermosa idea de non violencia na vida cotián das nosas fillas e fillos, que logo volven á súa casa e continúan vivindo no seu mundo de liortas e resolución de conflitos dun xeito máis agresivo que conciliador.

E logo non debera celebrarse ? En absoluto, ten que celebrarse, hai que facelo, e ademais hai que darlle máis pulo e significado, máis presenza, incluír a Paz como un elemento cotián que enchoupe a vida escolar, e por extensión a social.

O presidente da fundación cultura de paz, Federico Mayor Zaragoza,  define a paz como “ter presente en cada intre a mesma dignidade de todos os seres humanos, capaces de crear, de inventar o seu destino, de non resignarse…”.

Esa é a Paz que debería rexer na vida común, e nas escolas por suposto, a de levar ao máximo a inclusión de todas as persoas, porque todas temos esa dignidade que debemos ter presente nas demais que nos acompañan.

Pero a inclusión é difícil, custosa e incómoda; difícil porque require remover todos os principios que temos asumidos, enraizados no máis fondo da nosa intracultura persoal, require mirar para máis lugares, abrir as portas a moitas máis persoas que non estabamos acostumadas a deixar pasar. Hai un discurso formal preciosista de boas palabras e fermosas imaxes certamente, pero que logo nunca chega a bo porto, porque ao levalo ao feito cotián deixa á vista as dificultades e as incomprensións de normalizar a inclusión real.

É custoso porque para facer efectiva a participación de todas hai que fornecer a vida común de medios reais, materias, que a posibiliten, fan falta máis ramplas e menos escadas evidentemente, e máis docentes de apoio, e máis programas de atención, e portas máis anchas e aulas máis grandes, fan falta ximnasios para as que non poden correr, e duchas para as que non poden entrar de pe nelas, libros coa letra máis grande para quen non pode ver tan ben como quixer, máis asentos na primeira fila para os que oen un pouco menos, haberá que explicar para quen non entenda a explicación primeira, e volver a explicar tres, catro, as veces que fose mester, entender a quen non ten doado entender ás demais, e atraer a quen ten dificultades para ser atraído, e todo iso custa cartos, e os cartos non saen da nada, hai que rexeitar gastalos noutras cousas ou achegar máis ao tesouro común, e iso tamén é molesto.

Con todo, o máis difícil da inclusión é a incomodidade que pensamos que trae de seu, aparente, non real, falsa certamente, pero esa é a primeira percepción que ten moita xente, e cada quen que se inclúa sen temor porque o xeito de acabar con ela é sabermos cómplices desa equivocada sensación.

Porque admitir esa participación de todas significa estar dispostas a crearmos constantemente a normalidade que a situación necesita, porque esa é a clave real: non se trata de admitir a todas na nosa normalidade, trátase de crear con todas unha normalidade diferente, na que calquera se poida sentir parte do grupo, parte da sociedade, parte da vida.

Esa é a Paz que deberamos celebrar este día e tódolos días da nosa vida: a de ter traballado, e seguir a traballar,  para crear un mundo no que todas partillemos unha dignidade común e innegábel: a de sermos iguais, sabelo, e gozalo.